Τέχνη και παιδική ηλικία

Η ενασχόληση με την τέχνη ωφελεί στις παιδικές ηλικίες των 7-12 ετών στην ψυχολογική τους ανάπτυξη (έκφραση συναισθημάτων, αυτοπεποίθηση), ενισχύει τις γνωστικές τους δεξιότητες (δημιουργικότητα, επίλυση προβλημάτων) και βελτιώνει τις κοινωνικές τους ικανότητες (επικοινωνία, ανταλλαγή ιδεών, συνεργασία).

Έκφραση συναισθημάτων και αυτοπεποίθηση

Έρευνες δείχνουν ότι η δημιουργία τέχνης λειτουργεί ως πολύτιμο εργαλείο για να μπορέσουν τα παιδιά να μεταδώσουν τα συναισθήματά τους, τόσο λεκτικά όσο και μη λεκτικά, ενισχύοντας έτσι τη θετική αυτοεικόνα τους​. Έτσι ένα παιδί που εκφράζεται δημιουργικά μαθαίνει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, κάτι που είναι θεμέλιο της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Η τέχνη συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Όταν ένα παιδί ολοκληρώνει μια ζωγραφιά ή οποιαδήποτε δημιουργία, νιώθει περηφάνια γιατί βλέπει μπροστά του το αποτέλεσμα των προσπαθειών του. Βλέπει και έχει μια ολοκληρωμένες εικόνα στα χέρια του. Ένα ακόμα πλεονέκτημα της τέχνης είναι ότι δεν υπάρχει λάθος αποτέλεσμα. Δεν υπάρχουν βαθμοί, ούτε “λάθη” όταν ένα παιδί ζωγραφίζει κάτι από τη φαντασία του ή με το δικό του ξεχωριστό τρόπο. Αυτή η ελευθερία επιτρέπει στο παιδί να δοκιμάσει ιδέες χωρίς φόβο αποτυχίας και να αισθανθεί περήφανο για τις πρωτότυπες δημιουργίες του​. Με αυτόν τον τρόπο χτίζεται σταδιακά η αυτοπεποίθησή του – το παιδί συνειδητοποιεί ότι μπορεί να καταφέρει κάτι μόνο του και ότι η έκφρασή του έχει αξία. Αυτό το αίσθημα επιτυχίας μεταφέρεται και σε άλλους τομείς της ζωής του, κάνοντάς το πιο σίγουρο για τον εαυτό του. Σημαντικό είναι επίσης ότι η ενασχόληση με τέχνες συνδέεται γενικά με καλύτερη ψυχική διάθεση και ευεξία στα παιδιά​, καθώς τα βοηθά να χαλαρώσουν και να αποβάλουν το άγχος μέσα από τη δημιουργική διαδικασία.

Γνωστική ανάπτυξη, δημιουργικότητα και επίλυση προβλημάτων και επικοινωνία

Όταν ένα παιδί σχεδιάζει, ζωγραφίζει ή κατασκευάζει κάτι, χρησιμοποιεί σημαντικές γνωστικές δεξιότητες. Κατά τη διάρκεια της δημιουργικής διαδικασίας, το παιδί καλείται να πάρει αποφάσεις, να κάνει επιλογές και να πειραματιστεί με νέες ιδέες – όλα αυτά είναι θεμέλια της επίλυσης προβλημάτων. Μαθαίνει λοιπόν να σκέφτεται με ευελιξία και να αντιμετωπίζει προκλήσεις με δημιουργικούς τρόπους. Σύμφωνα με μελέτες, η καλλιτεχνική εκπαίδευση ενισχύει τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων και την κριτική σκέψη των παιδιών​

Παράλληλα, η τέχνη καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και τη φαντασία. Μέσα από το παιχνίδι με τα χρώματα, τις μορφές και τους ήχους, τα παιδιά μαθαίνουν να προσεγγίζουν τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες προσφέρουν άπειρες ευκαιρίες στα παιδιά να εξασκήσουν τη φαντασία τους, κάτι που τα ωφελεί και στην ενήλικη ζωή​. Οι γνωστικές αυτές ωφέλειες της τέχνης μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο και στο σχολείο.

Η καλλιτεχνική εκπαίδευση συνδέεται με βελτίωση και στις ακαδημαϊκές επιδόσεις. Σύμφωνα με τη UNESCO, η εκπαίδευση στις τέχνες βοηθά τους μαθητές να αναπτύξουν την δημιουργικότητα και την κριτική τους σκέψη, ενώ βελτιώνει τις σχολικές τους επιδόσεις και τη γενικότερη ευημερία τους​

H τέχνη μπορεί να βοηθήσει το παιδί να συγκεντρώνεται καλύτερα και να αποδίδει περισσότερο, χάρη στις δεξιότητες σκέψης που καλλιεργεί.

Ακόμα και χωρίς λόγια, η τέχνη είναι ένας τρόπος επικοινωνίας – ένα παιδί μπορεί να καταλάβει την ιστορία που λέει η ζωγραφιά ενός φίλου του ή το συναίσθημα που εκφράζει ένα μουσικό κομμάτι, χωρίς να χρειάζονται επεξηγήσεις. Έτσι ενισχύεται η ενσυναίσθηση και η κατανόηση των διαφορετικών προοπτικών. Τα παιδιά μαθαίνουν να εκτιμούν την ατομικότητα του καθενός και να δέχονται το διαφορετικό. Όπως αναφέρει και η UNESCO, η καλλιτεχνική παιδεία προάγει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα μέσα στην κοινωνία.​

Συμπερασματικά

Για ένα παιδί 7 - 12 ετών, η τέχνη μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος σύμμαχος στην πορεία του προς την εφηβεία και την ενηλικίωση, προσφέροντας του δεξιότητες και εφόδια που θα το υπηρετούν σε όλη του τη ζωή. Αγκαλιάζοντας και ενθαρρύνοντας την καλλιτεχνική του πλευρά, του δίνουμε ένα δώρο αυτο-έκφρασης, χαράς και μάθησης που τίποτα άλλο δεν μπορεί να αντικαταστήσει.

Πηγές: Τα παραπάνω βασίζονται σε παιδαγωγικές και επιστημονικές μελέτες σχετικά με την αξία της τέχνης στην παιδική ηλικία​ pmc.ncbi.nlm.nih.gov. unesco.org, καθώς και σε συμβουλές ειδικών για γονείς​ parentshelp.gr. Οι αναφορές περιλαμβάνουν έγκυρους οργανισμούς (π.χ. UNESCO) και εκπαιδευτικά ιδρύματα, που υποστηρίζουν ότι η τέχνη αποτελεί θεμέλιο ανάπτυξης για τα παιδιά.